[Thế giới-Báo Đất Việt] - Ngân sách quốc phòng: Mỹ đang chơi cuộc chơi không cân sức

(Quan hệ quốc tế) - Tư lệnh Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương, Samuel Locklear bày tỏ lo lắng việc cắt giảm chi tiêu quân sự sẽ khiến Mỹ yếu thế trước Nga, Trung Quốc

Đằng sau cách công bố chi tiêu quốc phòng Trung Quốc Bất hạnh khi châu Á vượt châu Âu chi tiêu quốc phòng Ngày 25/3/2014, Tại phiên điều trần trước Ủy ban Quân lực Thượng viện về ngân sách quốc phòng năm 2015, Tư lệnh Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương, Đô đốc Samuel Locklear đã bày tỏ sự lo lắng về việc cắt giảm chi tiêu quân sự sẽ khiến quân đội Mỹ tại khu vực này thua kém về sức mạnh và mất đi khả năng chiến đấu trong mọi tình huống. Ngoài ra, Đô đốc Locklear khẳng định, một khi Mỹ không thể đảm bảo được sự linh hoạt của quân đội, khả năng tác chiến, thì sức ảnh hưởng của Mỹ sẽ bị suy giảm trong lòng những đồng minh tại khu vực này. Và những đối tượng đối đầu của nước Mỹ hoàn toàn hưởng lợi. Chung quan điểm với Đô đốc Locklear, Tư lệnh lực lượng Mỹ tại Hàn Quốc, Tướng Curtis Scaparrotti cho rằng cắt giảm chi tiêu quân sự sẽ làm suy yếu khả năng hợp tác của Mỹ với các đồng minh trong khu vực và giảm sự tin tưởng của các đồng minh vào sức mạnh Mỹ. Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel (trái) và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Martin Dempsey trong buổi công bố kế hoạch cắt giảm quân sự hôm 25/3/2014 Cụ thể, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel đã công bố kế hoạch cắt giảm chi phí quân sự, tổng quân số tại ngũ của quân đội Mỹ sẽ giảm từ mức 520.000 người xuống còn 450.000 người. Những khí tài thời kỳ Chiến tranh lạnh bị cấm không được sử dụng. Mặc dù ngân sách quốc phòng bị cắt giảm và phải thu nhỏ quy mô quân đội, Mỹ hiện vẫn là quốc gia có mức chi tiêu quân sự lớn nhất thế giới, tương đương tổng chi tiêu quân sự của 12 nước tiếp theo trong danh sách cộng lại, căn cứ theo tính toán của Viện nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS). Có thể thấy, không phải những vị tướng của quân đội Mỹ lo lắng một cách thái quá, mà họ hoàn toàn có lý do cho sự lo lắng đó. Mỹ buộc phải giảm ngân sách quốc phòng, những những vấn đề với Mỹ thì không hề giảm. Mỹ tự cho mình quyền tham gia vào mọi vấn đề trên toàn cầu, vì thế toàn cầu đã quen với việc xuất hiện sự hiện diện của quân đội Mỹ, tiêu biểu như vấn đề Trung Đông, các vấn đề trong khối NATO, và đặc biệt là châu Á – Thái Bình Dương. Thậm chí, Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel đã nhận định khi công bố kế hoạch cắt giảm ngân sách: “Chúng ta phải đối diện với những nguy cơ không xác định, trong một môi trường an ninh nhiều biến động và ngày càng nguy hiểm.” Lợi ích mà nước Mỹ đang theo đuổi bắt nguồn từ lợi ích của một cường quốc ở ngôi đầu thế giới. Tuy nhiên, quyền lợi thường đi đôi với trách nhiệm, và trách nhiệm đang trở thành gánh nặng cho chính ngân sách quốc gia của Mỹ. Binh sĩ Mỹ trở về đoàn tụ từ Iraq NATO già nua Trong cuộc chơi chiến lược, Mỹ còn một đồng minh đã kề vai sát cánh hơn 6 thập kỷ qua, đó là liên minh quân sự NATO. Trước thềm hội nghị Thượng đỉnh châu Âu, Tổng thống Obama đã nói: “Thế giới an toàn hơn khi Mỹ và EU đoàn kết là một.” Sở dĩ Tổng thống Mỹ phải nhấn mạnh về an nguy của thế giới phụ thuộc vào mối quan hệ Mỹ, châu Âu bởi lẽ, bản thân mối quan hệ thâm tình này bắt đầu có những sự rạn nứt, đặc biệt từ sau khi chương trình nghe lén, kiểm soát thông tin của Mỹ bị phanh phui và phần lớn nạn nhân trong đó chính là đồng minh thân cận của Mỹ như Anh, Pháp, Đức… Ngoài ra, trong 28 nước thành viên NATO, không phải quốc gia nào cũng có nền kinh tế ổn định. Nhìn chung, NATO, châu Âu đang bước vào giai đoạn cắt giảm chi phí, thậm chí có nhiều quốc gia phải cắt giảm sâu. Và cả khối khó có thể thống nhất cho một sức mạnh chung khi bản thân mặt bằng chi tiêu không thể cân bằng. Từ khi xảy ra cuộc khủng hoảng tài chính 2007 đến nay các nước giàu có bên châu Âu phải “thắt lưng buộc bụng”, Từ năm 2006 đến năm 2012, các nước châu Âu thuộc khối NATO giảm ngân sách quốc phòng 11%, và từ năm 2000 đến 2012, số quân nhân của các nước này giảm 25%, từ 2,51 triệu người xuống còn 1,86 triệu người. Có thể thấy, Mỹ và NATO đều vấp phải vô vàn những khó khăn về tài chính. Và một NATO già nua, bệnh tật sẽ buộc Tổng thống Mỹ phải đau đớn thốt lên đầy lo lắng: "chúng ta (tức 28 nước thành viên NATO) cần phải bỏ nhiều tiền hơn để đảm bảo an ninh lẫn nhau.” Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen Cuộc chơi không cân sức Tạp chí IHS Jane’s, một chuyên san chuyên phân tích và tư vấn công nghiệp quốc phòng, cho biết lần đầu tiên trong bốn năm qua, chi tiêu quân sự trên thế giới năm 2014 sẽ không giảm, mà thậm chí còn tăng nhẹ lên 945 tỷ bảng Anh (tương đương 1.677 tỷ USD). Tuy nhiên, chính con số trên đang khiến ngài Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen như ngồi trên đống lửa. Bởi lẽ, Mỹ và NATO đang bắt buộc phải cắt giảm chi tiêu quân sự nhằm tiết kiệm ngân sách. Vậy để được con số kia, đồng nghĩa với việc những thế lực khác đang ráo riết tăng cường chi tiêu quốc phòng. Cụ thể, hai cường quốc Nga, Trung Quốc không ngừng gia tăng sức mạnh quân sự. Nếu như chi phí quốc phòng của Mỹ trong năm 2013 nhiều nhất thế giới, với mức chi 582,4 tỷ USD, vượt xa Trung Quốc với mức chi là 112 tỷ USD, thì bước sang năm 2014, cục diện này đã thay đổi. Được biết, Bắc Kinh đã phân bổ tới 148 tỷ USD trong ngân sách cho chi phí quốc phòng trong năm 2014, tăng hơn 6% so với năm trước, trong khi Mỹ bắt buộc phải thắt hầu bao trên nhiều lĩnh vực. Quốc gia đông dân nhất thế giới này hiện "không ngại" thể hiện tham vọng trở thành cường quốc hải quân. Tư lệnh Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương, Đô đốc Samuel Locklear Đô đốc Locklear cảnh báo nhiều khả năng vào cuối năm nay, cường quốc châu Á này sẽ lần đầu tiên sở hữu những tàu ngầm trang bị tên lửa hạt nhân tầm xa, một phần của hạm đội tàu ngầm ngày càng lớn mạnh của Bắc Kinh. Theo ông Locklear, những tàu ngầm lớp mới nhất của Trung Quốc sẽ được trang bị một loại tên lửa đạn đạo mới có tầm bắn ước tính 7.500km. Quan chức quốc phòng Mỹ nhận định Trung Quốc đã đạt tiến bộ đáng kể về năng lực tàu ngầm và trong khoảng thập kỷ tiếp theo, Trung Quốc sẽ sở hữu một lực lượng gồm 60-70 tàu ngầm tương đối hiện đại - một con số không nhỏ đối với một cường quốc khu vực. Và một hệ quả nhãn tiền, năm 2015, theo tính toán của tạp chí IHS Jane’s, chi tiêu quốc phòng của Trung Quốc sẽ bằng cả Anh, Pháp, Đức cộng lại. Còn về phía Nga, hiện là quốc gia đang giữ chi tiêu quốc phòng đứng thứ ba toàn cầu, sau Mỹ, Trung Quốc. Năm 2013, Nga giữ mức chi tiêu vào khoảng trên dưỡi 70 tỷ USD. Mức chi tiêu này tăng hơn gấp đôi kể từ năm 2007 và sẽ tăng gấp 3 vào năm 2016. Quân đội Mỹ sẽ bị cắt giảm từ biên chế quân nhân cho đến khí tài Tuy nhiên, sự tăng chi tiêu quốc phòng của Nga mang tính thời vụ khi Nga buộc phải bồi đắp các "lỗ hổng" trong khả năng phòng thủ từ những năm 90 của thế kỷ trước. Và với lợi thế giá dầu tăng cao thời gian qua khiến Nga có đủ điều kiện “nâng cấp”. Chỉ có một điều khiến Mỹ và NATO cần lưu ý, chính là xu thế gia tăng chi phí quốc phòng của Trung Quốc hoàn toàn không mang tính chất tạm thời, mùa vụ như Nga. Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen thừa nhận rằng: "Khi phương Tây buộc phải cắt giảm thâm hụt và phải cắt giảm sâu, kết quả tất yếu, Mỹ và phương Tây sẽ mất dần ảnh hưởng trên trường quốc tế. Khoảng trống sẽ được lấp đầy bởi các cường quốc khác và đương nhiên họ sẽ không chia sẻ lợi ích và các giá trị với Mỹ và NATO". Đỗ Minh Tú